ALÇIPAN NEDİR? NASIL KULLANILIR ?
Bu başlık altında sizlere alçıpan hakkında bilgi vereceğiz. Öncelikle yapılması, yalıtılması, içine tesisat döşenmesi ve de sökülmesi kolay olan duvar ürünüdür. Kapalı mekânlarda genellikle bölmeler yaratmak amacıyla kullanılır.
Dekoratif görünümünden dolayı evlerden, iş yerlerine, ses yalıtımı istenen stüdyolardan, sinema salonlarından ışıklandırma yapılacak büyük alışveriş merkezlerine kadar geniş bir kullanım alanı vardır. Bölme duvarlar ise ek oda istenen evlerde ve ofislerde sıklıkla tercih edilir.
Alçı harcının özelliklerine göre suya ve yangına dayanıklı ya da ses geçirmeyen alçıpanlar vardır. Isı ve ses yalıtımı için alçıpanla birlikte cam yünü ya da taş yünü malzeme kullanılır.
Ev ya da işyerlerinizde, banyo gibi ıslanacak odalarda alçıpan kullanılacaksa suya dayanıklı malzemenin kullanıldığından emin olmalısınız.
Alçıpan sağlıklı, esnek, hijyenik ve hafif bir malzemedir. Çatlama yapmaz. Hafifliğine rağmen suya ve yangına dayanıklı özellikte üretilebilir. Su bazlı bir malzeme olduğundan mekandaki fazla rutubeti çeker. Montajı ve sökülmesi pratiktir. Dilediğinizde odayı genişletebilir ya da tavan dekorasyonunu değiştirtebilirsiniz.
ALÇIPAN :
Ortası alçı iki yüzü karton kaplı, seri olarak, istediğiniz gibi standart veya değişik daha sonra ise özel ( sizin istediğiniz ) boyutlarda ve belli olan normlarda üretilen, istediğiniz doğrultu da düzgün yüzeyli ürünlerdir. Kısaca tek cümle de açıklamak gerekirse ‘’ İç mekân ’’ yapı malzemesidir. Veyahut iki karton arasına alçı doldurularak elde edilen üründür.
Kullandığınız yerin, mekânın neresine hangi şekil ve boyutlarla olduğunu belirtikten sonra amacına göre alçı harcına katılan kimyasallar sayesinde istediğiniz tiplerde ürünler üretilebilmektedir.
Uygulama alanları ve uygulandığı şekiller ise şu şekildedir;
UYGULAMA ALANLARI :
Yer döşemesi :
Uygulama alanlarından bir tanesidir. Bulunduğunuz yere göre istediğiniz kalıpta alçıpan yaptırabilirsiniz. Yine ofisinizin veya evinizin yer durumuna göre uygun ölçü ve kalite ile döşenmesidir.
Duvar giydirme :
Uygulama alanlarından bir tanesidir. Bulunduğunuz yerdeki oda duvarlarına istediğiniz şekilde giydirme yapabilirsiniz.
Bölme duvar :
Uygulama alanlarından bir tanesidir. Bulunduğunuz yerdeki ofisin yada evinizin diğer odalara ulaşımını sağlar. Örneğin; mutfaktan salona açılan bölme duvar. Mesela 750 m2 alanı 3 günde 120 değişik odalara ayırmak gibi.
Asma tavan :
Uygulama alanlarından bir tanesidir. Genellikle ofisler için geçerlidir. Yüksek odalı yerleri asma tavan ile bölüp çift şekilde kullanma olanağı sağlar.
UYGULAMA ŞEKİLLERİ :
Metal iskelet üzerine vida ile uygulamalı bir şekilde.
Ahşap iskelet üzerine çivi yada vida ile uygulamalı bir şekilde:
Mevcut duvar üzerine yapıştırma alçısı ile de uygulanabilir. Piyasada en çok kullanılan panel boyutları 1200x2500x12,5’dir.
Yeşil olanı özellikle ıslak hacimlerde uygulanıyor. Kırmızı olanı ise yangına karşı acil ve her zaman dayanırlık gerektiren yerlerde özel hazırlanıp özel bir şekilde kullanılır.
ALÇI LEVHA ÇEŞİTLERİ
Alçı levha ile giydirme duvar yapma kuralları, öncelikle giydirme duvar yapacağımız yerin özelliklerini bilmekle başlar. Uygulama yapacağımız yer kuru mu nemli mi, su alma ihtimali var mı veya yakınında bir ocak veya soba kalorifer kazanı gibi dış etkenlerin olup olmadığını bilmemiz gerekir. Buna göre alçı levha seçimi yapmamız gerekir. Piyasada 4 çeşit alçı levha bulunmaktadır. Bunlar,
Standart alçıpan:
Nefes alan bir malzeme olduğundan nemi dengeleyerek sağlıklı bir ortam oluşturur. Yalıtım malzemeleriyle kullanıldığında ses ve ısı yalıtımında etkili bir artış sağlar.
Suya dayanımlı alçıpan:
Standart alçı levhanın özelliklerini taşır. DIN (Almanya inşaat standardı) 18180’e göre Suya dayanımı fazladır. Ağırlığının %10’u kadar su emme özelliğine sahiptir.
Yangına dayanımlı alçıpan:
Standart alçı levhanın özelliklerini taşır. Yangına karşı dayanımı fazladır. TS 1263 de belirlenen standartlara göre B1 sınıf zor alevlenici bir yapı malzemesidir. Direk aleve maruz kaldığında DIN 18180’e göre 20 dakikadan fazla dayanma süresi vardır.
Yangına ve suya dayanımlı alçıpan:
Suya dayanımlı ve yangına dayanımlı alçı levhaların özelliklerini bir arada içerir.
Bunun yanı sıra yukarıda özellikleri yazılı olan alçı levhaların göze hoş görünmesi amacıyla fabrikalarda desenli olarak üretilenleri de vardır:
ALÇIPAN NASIL YAPILIR. ALÇIPAN UYGULAMA TEKNİKLERİ:
Alçıpan Asma Tavan
Tavan ya da duvarlara spot uygulaması sırasında elektrik tesisatı alçıpan sayesinde kapatılabilir. Böylelikle tavan aydınlatmalarında çeşitli ışıklandırma tasarımları için imkan verir. Bu tip elektrik ve kablo görüntü kirliliği yaşanabilecek durumlarda alçıpan en iyi kapatıcı çözümlerinden biridir. Dekoratif olarak da tavanı şekillendirmek, çeşitli tasarım uygulamaları yapmak için birebirdir. Çatı katı evlerde ısı yalıtımı sağlaması ve ısı tasarrufuna imkan vermesi de tercih edilme nedenlerindendir. Alçıpan yaptırmak için tavanınızın herhangi bir özelliğe sahip olmasına gerek yoktur. Her türlü ahşap, beton ya da metal yüzeylere uygulanabilir.
Alçıpan Duvar Bölme
Metal iskelet üzerine alçı levhalar oturtularak taşıyıcı olmayan ancak bir duvarın diğer tüm özelliklerini taşıyan yeni duvarlara sahip olmanızı sağlar. Dayanıklıdır ve üzerine boya yapabilir ya da karo döşeyebilirsiniz. Isı ve ses yalıtımı sağlar. Bu şekilde büyük bir odayı ikiye bölmek mümkündür. Ofislerde odalar oluşturmak için ya da büyük salonu ikiye bölüp ek bir oda elde etmek için kullanılabilir. Ses yalıtımı sağlanabildiği için alçıpan duvar bölmelerle oluşturulan odalarda gürültü sorunu yaşamazsınız. Ancak alçıpan yaptırmadan önce bölme duvarınızdan tam olarak neler beklediğinizi iyice anlatmalısınız. Isı, ses yalıtımı ya da yangına dayanıklılık için özel malzemeler kullanılması gerekebileceğini unutmayınız.
Alçıpan duvarlara tablo, radyatör, dolap benzeri ağırlık asacaksanız alçıpan dübeli kullanmalısınız.
Alçıpan uygulamalarında kesinlikle evin kolonları ya da taşıyıcı duvarları yıkılmamalıdır. Alçıpan duvar taşıyıcı değildir yani depreme karşı evinizi daha dayanıklı kılamaz. Bu yüzden evinizin temeliyle oynamayınız. Ancak deprem sırasında esnektir, çatlama olmaz. Hafif olduğundan hayati tehlike riski oluşturma oranı çok düşüktür.
Duvar Kontrolü :
Giydirme duvarın konumu ve güvenliği belirlenir. U profillerinin sabitleneceği hat, alçı levhaların kalınlıkları da göz önüne alınarak döşemeye boyalı çırpı ipi ile işaretlenir. Döşemede bulunan işaret şakul yardımı ile tavana taşınır ve boyalı çırpı ipi yardımı ile tavana çizilir. Boyalı çırpı ipi yardımı ile tavana işaretlenir. Tam bir ölçü olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir.
Profillerin Hazırlanması :
1-Yapılacak giydirme duvarın uzunluğu belirlenerek U profilleri bu uzunluğa göre kesilir.
2-Takma aşamasında kolaylık sağlaması amacıyla C profilleri tavan yüksekliğinde 1 cm kısa kesilir.
3-C profilleri tam ölçüsünde kesildiği zaman montaj esnasında olabilecek en küçük hatalar dahi takma esnasında çok büyük sonunlar çıkarmaktadır. Ses yalıtım bantları profiller sabitlenmeden önce profillerin altına yerleştirilir.
4-Profillerin aks aralıkları 60 cm kabul edilerek C profillerinin sayısı hesaplanır.
5-Daha sonradan seramik, mermer vb. malzemelerle kaplanacak mutfak, banyo gibi benzeri ıslak hacim duvar uygulamalarında aks aralığının 40 cm olmasına dikkat edilmelidir.
U Profillerinin Sabitlenmesi :
U profilleri döşeme ve tavana dübel+vida+pul kullanılarak matkap yardımı ile monte edilir. U profilleri döşemeye ve tavana çivi tabancası yardımı ile monte edilir. Vida veya çivi aralıkları 60 cm olmalıdır.
Agrafların Sabitlenmesi :
Giydirme duvar ile yapı duvarı arasındaki uzaklığa göre seçilen uygun agraflar, dübel ve vida kullanılarak duvara sabitlenir. Uzun agraflar kanatlarının iki yana kıvrılması ile istenilen uzaklığa göre ayarlanır. U profilinin tavana sabitlenememesi gibi bir durumda, tavandan 5 cm aşağıya bir sıra agraf sabitlenmelidir.
C Profillerinin Sabitlenmesi :
C profilleri 60 cm arayla döşemedeki U profilinin içine eğik bir biçimde oturtulur. C profili agrafın iki kanadı arasına yerleştirilir. Üst kısmı tavandaki U profilinin içine geçirildikten sonra doğrultulur. C profili U profilinin içinde doğrultulduktan sonra yatayda ve düşeyde terazisi kontrol edilir. Daha sonra uygun vidalar yardımı ile agrafların kollarından agraflara sabitlenir.
Tesisat İşleri ve Yalıtım :
Giydirme yapılacak duvardan tesisat geçirilecek veya yalıtım yapılacaksa alçı levhaların montajı yapılmadan bu işlemler gerçekleştirilmelidir. Birinci olarak duvar boşluğundan geçirilecek olan tesisat işleri tamamlanır. Daha sonra yalıtım malzemeleri C profillerinin arasında sıkıştırılarak duvara döşenir.
Alçı Levhaların Kesimi :
Alçı levhanın ön yüzünde bulunan karton kısmın üzerine kalem ile kesilecek mesafe iki noktadan işaretlenir ve mastar yardımı ile tamamen kalemle çizilir ve maket bıçağı ile kesilir. Maket bıçağının kartonu tamamı ile kestiğine dikkat edilmelidir. Maket bıçağı kartonu tamamen kesmeli ve alçı yüzeye değmelidir. Alçı levhanın kesilen yüzeyi üstte kalacak şekilde alçı levha kesim yerinden el darbesi ile kırılır. Alçı levha ters çevrilerek alçı levhanın arka kısmındaki karton bağlantısı maket bıçağı yardımı ile kesilir.
Alçı Levha Kaplama :
Öncelikli olarak dikkat edilmesi gereken nokta, alçı levhalar tavan yüksekliğinde 1 cm kısa kesilerek kaplamaya hazır hâle getirilir. Boyları 1 cm kısaltılan alçı levhalar levha takozu ile kaldırılır ve sabitlenir. Alçı levhaların alt kısımları alçı levhalar ile beslenerek sağlama alınır. Alçı levhaların üst kenarları tavana olabildiğince yanaştırılmalıdır. Alçı levhaların nemlenmesini önlemek için alt kenarları ile döşeme arasında 1 cm boşluk bırakılmalıdır. Alçı levhaların C profillerinin kanatlarını ortalamalıdır. Alçı levhaların sabitlenmesi U ve C profillerine alçı levha kenarları boyunca kenarları borazan vidalarla yapılır.
Vidalama :
Vidalama yapılırken vida aralıklarının en fazla 30 cm olmasına ve vidaların şaşırtmalı olarak vidalanmasına dikkat edilmelidir. Vidalama yapılırken vidaların alçı levha kenarlarına 1 cm’den yakın olmamasına dikkat edilmelidir. Alçı levhalar vidalama esnasında C profillerine aşağıdan yukarıya doğru vidalanmalıdır. Vidalama esnasında vida başları alçı levha üzerine gömülmelidir. Bu işlem sırasında vida başlarının alçı levha üzerinde bulunan kartonu zedelememesi gereklidir. U ve C profillerinin kesiştiği noktalara dikkate edilmelidir. Bu noktalarda altta ve üst kısımda olmak üzere vidalama işlemi “v” şeklinde yapılmalıdır. Giydirme duvar çift katlı yapılacak ise ilk kat alçı levhalar 60 cm aralıklarla vidalanır.
Pencere Kasası Kenarları :
Pencere kasası kenarlarına uygulama yapılırken dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Öncelikli olarak pencere kasanının çevresine tamamen saracak şekilde U profilleri yerleştirilmelidir. Pencerenin altında ve üstünde kalan boşluklara 60 cm aralıklarla C profilleri yerleştirilir. Alçı levhaların kesilmesi ve yerleştirilmesi ve vidalanması aynıdır.