Kum ve Mıcır Çeşitleri
Kum, çakıl ve mıcır, inşaat sektöründe agrega olarak da adlandırılan, belirli tane sınıflarına ve kırma ve doğal olmak üzere ikiye ayrılan, organik olmayan malzemelerdir.
Bu malzemeler beton, hafif beton üretiminde, yol dolgusu ve kaplamasında, inşaat sıvasında yoğun olarak kullanılmaktadır.
İnşaat imalatlarında kullanılan kum çeşitleri:
Beton yapımında ince kum ve kaba kum yerine göre seçilerek kullanılmaktadır.
Duvar sonrası önce kaba sıva için kaba kumla harç yapılarak sıvanmakta arkasından pürüzsüz yüzey elde etmek için 02 mm ince kum karışımı harçla ince sıva yapılır, pürüzsüz yüzey için perdahlama işlemi sonlandırılır.
Zemin kotu düzenlemesi için şap kumu kullanılır.
Duvar örmek için 03 mm ve ya 05 mm duvar kumları tercih edilmektedir.
1 No Mıcır 5mm – 14mm arasındadır.
2 No Mıcır 14mm – 22mm arasındadır. Beton haricinde drenaj malzemesi olarak ta kullanılabilir. Özellikle villaların tenis kort ve basketbol sahalarında kullanılmaktadır.
Stabilize malzemesi yol, otopark ve dolgu malzemesi olarak kullanılır. Karışık Agrega(Agrega; Kırmataş, mıcır) sınıfına girer. %45 oranında 0-8 mm, %30 oranında 8-16mm, %15 oranında 16-22mm, %10 oranında 22-38mm karışık malzeme özelliğine sahip alttaban malzemesidir.
Taş Tozu malzemesi 0-5-mm arasındadır. Sıkıştırma ve esneklik gerektiren işlerde kullanılır boru döşeme, parke taşı döşeme, doğalgaz hattı, kanalizasyon, telekom işlerinde kullanılmaktadır.
Balast malzeme boyutu 0-200 mm arasında olup her türlü köprü, yol, inşaat, villa temellerinde kullanılmaktadır.
“Harç veya beton oluşturmak amacıyla bir bağlayıcı madde ile veya temel tabakaları, demiryolu balastlarında, vb. işlerde tek başına kullanılan kum, çakıl, deniz kabuğu, cüruf ya da kırmataş gibi mineral kompozisyonlu granüler (taneli) bir malzemedir” şeklinde tanımlamaktadır.
Agrega (Kum-Çakıl) : Doğal, yapay veya her iki cins yoğun mineral malzemesinin genellikle 100 mm’ye kadar çeşitli büyüklüklerdeki kırılmamış ve/veya kırılmış tanelerinin bir yığınıdır.
NASIL ELDE EDİLİR?
Agregalar doğada, doğal olarak bulundukları gibi iri taş parçalarının konkasör adı verilen taş kırma makinelerinde kırılması sonucunda da elde edilebilirler.
Agregalar bağlayıcılar yardımıyla beton yapımında kullanılırlar ve betonun yaklaşık %70-75’ini oluştururlar.
Bitümlü yol kaplamalarının ağırlıkça % 90-95, hacimce %75-85’ini agregalar oluşturmaktadırlar.
Agregaların özellikleri kendisinden yapılan betonun özelliklerine de aynen yansır. Yani kendi özellikleri iyi olan agrega ile yapılan betonun özellikleri de iyi olmaktadır.
Çimento hamuru ile agrega arasındaki bağlantı fiziksel ve mekanik özellik taşır. Bu bağlantıya “aderans” adı verilir. Agreganın çimento ile genellikle kimyasal etkileşime girmesi istenmez.
Agrega taneleri, çimento hamurunun zamana bağlı olarak gösterebileceği hacim değişikliği (büzülme-genleşme) ve buna bağlı olarak oluşabilecek çatlakları azaltır, sert ve yüksek dayanımları nedeniyle betonun çevre koşullarına dayanıklılığını ve dayanımını artırır.
Beton karışımlarında agrega dayanımı yüksek ise kırılma çimento hamuru ve özellikle çimento hamuru, agrega yüzeyinde oluşur.
Eğer agrega zayıf ise; kırılma agrega içinde oluşur.
ARANILAN ÖZELLİKLER
Agregalar, sert, sağlam aşınmaya dayanıklı su etkisiyle yumuşamayan ve dağılmayan, donmaya karşı dayanıklı olmalıdır.
Çimento bileşenleriyle zararlı bileşikler meydana getirmemeli ve donatının korozyona karşı korunmasını tehlikeye düşürmemelidir.
Tane büyüklükleri ve dağılımı kullanım amacına uygun olmalıdır.
Agregaların şekilleri ve yüzey dokusu iyi olmalıdır.
Çakıllarda ana kaya az boşluklu olmalıdır.
Çakıllarda yabancı madde oranı olarak, toprak % 5, kömür % 1, Kil ise ; iri agregada % 0,25 , ince agregada % 5, Silt ise,%1 den fazla olmamalıdır.